2002 là năm đầu tiên cuộc thi hoa hậu toàn quốc báo tiền phong được bộ văn hóa thông tin chính thức công nhận và đồng ý đổi tên thành hoa hậu Việt Nam [3].
2002 là năm cuối cùng có danh hiệu hoa khôi các tỉnh phía bắc và phía nam. Từ năm 2004 trở đi, báo Tiền phong chỉ tổ chức một buổi chung khảo đơn giản ở mỗi miền và chọn ra thí sinh tham dự vòng chung kết toàn quốc, không chọn ra hoa khôi và các á khôi như thông lệ.
Khác với những lần trước, sân khấu của vòng chung kết toàn quốc năm 2002 có hình tròn, được cách điệu từ ý tưởng một bông sen hồng đang nở rộ nhằm tôn vinh vẻ đẹp các thí sinh của đạo diễn Huỳnh Phúc Điền[4].
Phạm Thị Mai Phương trở thành hoa hậu Việt Nam đầu tiên trong thiên niên kỷ mới, cũng là hoa hậu đầu tiên đến từ Hải Phòng. 8 hoa hậu trước đó đều đến từ Hà Nội hoặc Thành phố Hồ Chí Minh.
Với danh hiệu á hậu 2 của Nguyễn Thị Mai Hương, Hải Dương lần đầu có người đẹp lọt vào top 3 ở một cuộc thi sắc đẹp tầm cỡ quốc gia [5].
